برنامه آموزشی مبتنی بر تئوری رفتار برنامه ریزی شده و تأثیر آن بر سازه های تئوری در بیماران مبتلا به پرفشاری خون

زمینه و هدف: پرفشاری خون یکی از شایع ترین بیماری های غیرواگیر و از مهمترین مشکلات سلامتی در جهان به شمار می رود که در عین حال قابل پیشگیری و کنترل می باشد. تئوری رفتار برنامه ریزی شده (theory of planned behavior) یکی از تئوری های مهمی است که فرآیند اصلی پذیرش رفتارهای بهداشتی را توضیح می دهد. این مطالعه با هدف تعیین تأثیر آموزش مبتنی بر تئوری رفتار برنامه ریزی شده و تأثیر آن بر سازه های تئوری در بیماران مبتلا به پرفشاری خون، اجرا گردید. روش تحقیق: این مطالعه کارآزمایی میدانی شاهددار تصادفی شده، بر روی 110نفر از بیماران مبتلا به پرفشاری خون شهرستان زیرکوه انجام شد. بیماران به صورت تصادفی ساده در دو گروه مداخله و کنترل قرار گرفتند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته بود که سؤالاتی در زمینه اطلاعات دموگرافیک و در پنج حیطه نگرش، هنجارهای انتزاعی، کنترل رفتار درک شده، قصد رفتاری و رفتار داشت. روایی پرسشنامه به روش اعتبار محتوا تأیید شد و پایایی آن به وسیله ضریب آلفای کرونباخ و آزمون مجدد تعیین گردید. داده ها با استفاده از نرم افزار آماری spss (ویرایش 16) و آزمون های آماری تی مستقل و آنالیز واریانس تکرارشده، تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: قبل از مداخله، دو گروه مورد و شاهد از نظر میانگین نمره سازه های تئوری رفتار برنامه ریزی شده، همسان بودند. پس از مداخله، در گروه مورد، میانگین نمره نگرش از 08/4±7/48 به 5/2±1/64، میانگین نمره هنجار انتزاعی از 8/4±9/34 به 03/3±1/43، میانگین نمره کنترل رفتار از 8/3±8/33 به 01/3±43، میانگین نمره قصد رفتاری از 06/3±9/33 به 2±09/41 و میانگین نمره رفتار از 6/6±6/65 به 8/4±45/82 افزایش یافت و این اختلاف از نظر آماری معنی دار بود؛ ولی در گروه  شاهد اختلاف معنی داری در این زمینه مشاهده نشد. نتیجه گیری: تئوری رفتار برنامه ریزی شده می تواند در پیشگیری از رفتارهای منجر به بروز فشار خون بالا مؤثّر باشد.